Isıtma Sistemi Kapalı Genleşme Tank Hacmi ,Emniyet Ventili Ve Boru Çapı Hesabı Nasıl Yapılır ?

    Kapalı genleşme depoları ısıtma sistemlerin koruyucu meleği desek yeridir kapalı genleşme depoları ne işe yarar kısaca anlatmak gerekir ise kazan çalışmadan önce su soğuktur bu su ısındığında genleşerek tesisat sisteminde basınç oluşturarak en zayıf tesisat noktasını patlatarak sistemi bozacaktır. bu sistemi koruyan genleşme tankıdır genleşme tankı çalışma prensibini anlamak için şekil 1 den bakınız . Emniyet ventili ise olası bir durumda  adındada anlaşıldığı gibi sistemi emniyete almak için kullanılır genleşme tankının yetersiz kaldığı pik durumlarda su tahliyesi yaparak sistemin basıncını düşürür.

Şekil 1 : Genleşme Tankı Çalışma Prensibi

Genleşme tankı hesabı 2 türlü yapılır.

1 Yöntem :   Sistemdeki Su Miktarını Boru ve cihazlardakini Hesaplayıp Genleşme Katsayısı İle Çarparak  (Çizelge 13.1.2)

2.Yöntem  : Sistemin İhtiyacını Belilenmiş Formüllerle Yaklaşık Bularak Emniyet Katsayısı İle Belirlemek.

Not : 1. Yöntem çok uzun olduğu için 2 yöntem tercih edilmekte ancak sistem çok büyük ve karmaşık ise 1. yöntem ile yapmak en doğrusu olur.

Biz bu konumuzda 1 Yöntem ile anlatacağız. bazı verileri örneğe başlamadan önce verelim.

Sıcaklığa Bağlı Suyun Yoğunluğu (Yayın No MMO / 352 / 9 Çizelge 13.1.1 )

Sıcaklık    Yoğunluk (Kg/ L)  

10   °C            0,9996                  

20   °C            0,9982

30   °C            0,9956

40   °C            0,9922

50   °C            0,9980

60   °C            0,9932

70   °C            0,9977

80   °C            0,9718

90   °C            0,9653

100 °C            0,9583

110 °C            0,9510

120 °C            0,9431

130 °C            0,9343

Kazan ,Isıtıcı Boru,Yaklaşık Su Miktarları (Yayın No MMO / 352 / 9 Çizelge 13.1.2 )

Döküm radyatörler 900 mm = 3,5 L/m²

Döküm radyatörler (200-500 mm) = 3,5 L/m²

Çelik radyatör 900 mm  = 5 L/m²

Çelik radyatör ( 200-500) mm  = 6 L/m²

Panel Radyatör   (Tekli ) = 3 L/m²

Panel Radyatör   (Çiftli ) = 6 L/m²

Konvektörler = 0,2 - 0,4 L/m²

Döküm Kazanlar = 0,5 - 1 L/m²

Çelik Kazanlar =2-4 L/m²

Çelik Boru DN15    - 0,201  L/m

Çelik Boru DN20    - 0,366  L/m

Çelik Boru DN25    - 0,581  L/m

Çelik Boru DN32    -  1,01   L/m

Çelik Boru DN40    -  1,37   L/m

Çelik Boru DN50    - 2,16   L/m

Çelik Boru DN65    -  3,85  L/m

Çelik Boru DN80    - 5,35   L/m

Çelik Boru DN100  - 7,93   L/m

w katsayısı (Yayın No MMO / 352 / 9 Çizelge 13.1.3 )

Isıtıcı Tipi                        w (L/kW) Katsayı
Konvektör                               5,2
Panel Radyatör                        8,3
Fancoil                                      9
Döküm Radyatör                     12
Çelik Radyatör                        16
Döşemeden Isıtma                  18,5

n katsayısı (Yayın No MMO / 352 / 9 Çizelge 13.1.4 )

Sıcaklık             n                

40   °C            0,0075

50   °C            0,0117

60   °C            0,0167

70   °C            0,0224

80   °C            0,0286

90   °C            0,0355

100 °C            0,0431

110 °C            0,0511

Diyaframlı emniyet ventili seçimi  (Yayın No MMO / 352 / 9 Çizelge 13.5.1)

2,5 bar basınca kadar kullanılır

Ventil Çapı             Kazan Gücü Kw              

DN15                             50

DN20                            100                    

DN25                            200           

DN32                            350           

DN40                            600            

DN50                             900              

Yaylı emniyet ventili seçimi  (Yayın No MMO / 352 / 9 Çizelge 13.5.2)

 Genleşme Tankı Boru Bağlantı Çapı seçimi Çizelge 14

Boru Çapı             Tank Hacmi Lt              

DN25                               0-100

DN32                             100-500                    

DN50                             500-900           

DN65                             900-2500           

DN80                            2500-5000            

 
Konuyu Örnek ile anlatalım ;

Örnek :  30 metre yükseliğindeki bir bina yerden ısıtma ile ısıtılmaktadır kazan gücü 400 kw olduğuna göre kapalı genleşme tankı kapasitesi ve borubağlantı boru çapı ne olmalıdır.

Çözüm :
 

Sistemdeki Toplam Su Hacmi;

Vs =   Qk   x  w    

Qk = 400 kw                  

w= Çizelge 13.1.3 den yerden ısıtma için18,5 L/ kw
Vs =   400  x  18,5 = 7400 L

Sistemin Genleşecek Su Hacmi ∆V  ;

 
∆V =   Vs   x  n 
Vs=  7400 L
n için Çizelge 13.1.4 de bakacağız yerden ısıtma sistemleri 50 derece sıcaklıkta çalıştığından n:
0,0117 olur.

∆V =   7400 x 0,0117 = 86,58 L su genleşir.

Başlangıç ön su hacmi Vv 

Vv =  0,005 x Vs    0,005 x 7400 = 37 L

Depo Ön Basıncı  

Po = Statik yükseklik = 30 mSS = 3 bar

İşletme Üst Basıncı ;

Pe =   Pa   -  0.5   =  4 -  0.5  =  3,5 bar.

Pa= emniyet ventili açma basıncı bina Statik yükseklik 1 bar yukarı seçeriz. (4 bar)

 

Kapalı Genleşme Deposunun Nominal Hacmi Vn ;

Vn = ( Vv + ∆V ) x ( ( Pe +1 ) / (Pe – Po) )

Vn = ( 37 + 86,58 ) x ( ( 3,5 +1 ) / (3,5 – 3) )  =1112,22  lt

Sonuç Vn= 1250 lt Max işletme basıncı 4 bar.Değiştirilebilir membranlı. Emniyet ventili bağlantı çapı Çizelge 13.5.2 DN25 . Genleşme Tankı Boru Bağlantı Çapı Çizlege 14 den DN65 1 adet kapalı genleşme deposu seçilmiştir.

Güzel bir bilgi daha öğrendin paylaşmayı unutmayalım :)