Bir yangın kontrolörü, binaların yangın güvenliği açısından uygun olup olmadığını belirlemek için çok kapsamlı bir denetim yapar. Bu süreçte Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik (BYKHY), TS EN, TS CEN ve ilgili diğer standartlara uygunluk aranır. Denetim süreci, planlama, saha incelemesi, testler, belge kontrolleri ve raporlama gibi adımlardan oluşur.
1. Denetime Hazırlık
Yangın kontrolörü öncelikle denetleyeceği binanın projesini ve teknik belgelerini inceler. Bu süreçte:
- İlgili Standartlar ve Yönetmelikler:
- Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik (BYKHY)
- TS EN 54 Serisi (Yangın algılama ve alarm sistemleri)
- TS EN 12845 (Sprinkler sistemleri için tasarım, montaj ve bakım kuralları)
- TS EN 13501-1 (Yapı malzemelerinin yangına tepki sınıflandırması)
- NFPA Standartları ( TSE yok ise, referans olabilir)
- İlgili İtfaiye Mevzuatları ve Belediyenin Şartnameleri
Denetim için binanın ruhsat ve projelerine bakılır:
- İşletme Ruhsatı (İtfaiyeden alınmış yangın uygunluk belgesi var mı?)
- Statik ve mimari projeler (Kaçış yolları, yangın bölmeleri uygun mu?)
- Mekanik tesisat projeleri (Sprinkler sistemi, yangın pompası, su deposu uygun mu?)
- Elektrik tesisat projeleri (Yangın alarm sistemi, acil aydınlatma ve yönlendirme işaretleri var mı?)
Risk sınıflandırması yapılır:
- Binanın yüksekliği, kullanım amacı ve yapı malzemesi belirlenir.
- Tehlike sınıfına göre hangi sistemlerin zorunlu olduğu kontrol edilir.
2. Bina İçinde Yapılacak Fiziksel Denetimler
A. Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri
- Yangın dedektörleri (TS EN 54-5 ve TS EN 54-7’ye uygun mu?)
- Alarm butonları (Yangın butonları kaçış yollarında ve kat girişlerinde uygun yerleştirilmiş mi?)
- Sesli ve ışıklı uyarı sistemleri (Alarmın sesi her noktadan duyulabiliyor mu?)
- Yangın panelleri (Merkezi kontrol paneli aktif mi ve test edildi mi?)
- Gaz algılama sistemleri (Kapalı otopark, mutfak gibi bölümlerde var mı?)
B. Kaçış Yolları ve Acil Durum Çıkışları
Kaçış merdivenleri:
- En az 90 cm genişlikte mi? (BYKHY’ye göre değişir.)
- Kapılar panik barlı mı ve dışarıya açılıyor mu?
- Merdivenler duman tahliye sistemiyle korunuyor mu?
Yönlendirme tabelaları:
- TS EN ISO 7010 standardına uygun fosforlu ve okunaklı tabelalar var mı?
- Elektrik kesildiğinde en az 60 dakika çalışacak acil aydınlatma var mı?
Kapı ve geçiş sistemleri:
- Yangın kapıları yangına dayanıklı (EN 1634-1, en az 30-60-90 dakika dayanım süreleri) mı?
- Kaçış yolları herhangi bir eşya veya kilitli kapıyla engellenmiş mi?
C. Yangın Söndürme Sistemleri
1. Sprinkler Sistemi (TS EN 12845 ve NFPA 13)
- Sprinkler başlıkları doğru yerleştirilmiş mi?
- Test vanalarından su geliyor mu?
- Pompa ve su deposu uygun kapasitede mi?
2. Yangın Dolapları ve Hortumlar (TS EN 671-1 ve EN 671-2)
- Her 30 metre içinde bir dolap var mı?
- Hortumlar TS EN 14540 standardına uygun mu?
- Kullanım basıncı 400-700 kPa arasında mı?
3. Yangın Söndürücüler (TS EN 3-7 ve TS ISO 11602-1)
- Bina riskine uygun söndürücüler var mı?
- Tarihi geçmiş mi? Basınç göstergeleri çalışıyor mu?
- Tüp sayısı her 200 m² için en az bir tane mi?
D. Havalandırma ve Duman Kontrolü
- Duman tahliye sistemleri doğru çalışıyor mu?
- Jet fanlar, şaftlar, damperler, yangın perdesi var mı?
- Duman tahliye fanları 60 dakika çalışacak şekilde tasarlanmış mı?
E. Elektrik ve Acil Durum Güç Kaynakları
- Acil durum aydınlatmaları TS EN 1838 standardına uygun mu?
- Jeneratör veya UPS sistemi yeterli mi?
- Elektrik panolarında yangına dayanıklı malzeme kullanılmış mı?
3. Belgelerin Kontrolü ve Testler
Yangın kontrolörü sadece görsel kontrol değil, aynı zamanda bazı testleri yapmalıdır:
- Yangın tatbikatı ve tahliye testi yapılmalı.
- Sprinkler test vanası açılıp sistemin çalıştığı doğrulanmalı.
- Duman tahliye fanları test edilmeli.
- Yangın alarmı butonları ve anons sistemi kontrol edilmeli.
- Jeneratör çalıştırılıp elektrik kesilirse sistemin devreye girip girmediği incelenmeli.
Yangın kontrolü bittikten sonra uygunluk raporu hazırlanır ve eksiklikler listelenir.
4. Denetim Sonrası Raporlama ve Aksiyon Planı
- Uygunluk belgesi hazırlanır ve eksikler belirtilir.
- Eksiklikler kritik, orta ve düşük riskli olarak sınıflandırılır.
- Kritik eksiklikler giderilmeden yangın güvenliği onayı verilmez.
Sonuç olarak:
Bir yangın kontrolörü, binaların yangın güvenliğine uygun olup olmadığını denetlerken ilgili yönetmelikler ve standartlara uygunluk, yangın söndürme, algılama, tahliye ve duman kontrol sistemlerinin çalışır durumda olması, acil durum planlarının eksiksiz olması gibi tüm unsurları detaylıca kontrol etmelidir.
Türkiye'de işletmelerin yangın güvenliği denetimleri, çeşitli kurumlar tarafından gerçekleştirilir. Denetim talepleri genellikle şu kaynaklardan gelir:
1. Denetim Talepleri Nerelerden Geliyor?
Denetimler aşağıdaki mercilerden gelebilir:
- Belediye İtfaiyesi: Yangın güvenliği açısından otelin yönetmeliklere uygun olup olmadığını kontrol eder.
- Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı: Bina yapı denetimi kapsamında inceleme yapabilir.
- Kültür ve Turizm Bakanlığı: Turizm işletmesi ruhsatına sahip otellerin uygunluğunu denetler.
- Belediyeler ve İl Özel İdareleri: Ruhsatlandırma aşamasında denetim yapabilir.
- AFAD (Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı): Deprem, yangın ve diğer acil durum önlemleri açısından kontrollerde bulunabilir.
- SGK ve Çalışma Bakanlığı: İş sağlığı ve güvenliği kapsamında yangın önlemlerini değerlendirir.
- Bağımsız Denetim Kuruluşları: Otelin sigorta şirketleri veya otel zincirlerine bağlı olarak özel denetim yapılmasını isteyebilir.
2. Denetim Sonuçları Ruhsat Veren Merciye Nasıl Yazılıyor?
Denetim sonuçları ruhsat veren merciye şu yöntemlerle bildirilir:
- Tek tek yazılabilir: Eğer denetim sonrası eksikler varsa, bunlar detaylı şekilde ilgili kuruma rapor halinde sunulur.
- Önceden düzenlenen denetim formuna göre raporlanabilir: Belediyelerin ve bakanlıkların belirlediği standart denetim formları vardır. Genellikle bu formlar kullanılır ve otelin uygunluğu değerlendirilir.
- Yeni oluşturulan bir form üzerinden de denetim yapılabilir: Eğer yönetmeliklerde güncelleme olduysa veya otel yeni bir standarda tabi tutulduysa, yeni denetim formları hazırlanabilir.
3. Denetimde Hangi Maddeler Kontrol Ediliyor?
Özellikle oteller için denetim şu temel konuları kapsar:
Yangın Güvenliği Denetimleri
- Yangın dolapları ve yangın söndürme sistemleri: Yönetmelikte belirtilen kapasite ve erişim uygunluğu kontrol edilir.
- Yangın merdivenleri ve acil çıkış kapıları: Uygun yerleşim ve erişilebilirlik incelenir.
- Acil durum yönlendirme levhaları ve aydınlatmaları: Gece görüşüne uygun olup olmadığı değerlendirilir.
- Duman tahliye ve havalandırma sistemleri: Mekanik duman tahliye sistemlerinin çalışır durumda olup olmadığı kontrol edilir.
- Yangın algılama ve alarm sistemleri: Otomatik yangın algılama ve alarm sistemlerinin çalışırlığı test edilir.
Diğer Denetim Konuları
- Elektrik sistemleri: Yangın riski oluşturabilecek tesisat sorunları olup olmadığı kontrol edilir.
- İş sağlığı ve güvenliği önlemleri: Otel çalışanlarının yangın tatbikatlarına katılıp katılmadığı incelenir.
- Bina malzemeleri: Yangına dayanıklı malzemeler kullanılıp kullanılmadığı denetlenir.
Sonuç
İşletme denetimleri genellikle mevcut denetim formlarına göre yapılır, ancak özel durumlarda yeni denetim formları da hazırlanabilir. Denetim sonuçları ruhsat veren kuruma eksiklikler ve önerilerle birlikte raporlanır.
Eğer belirli bir otel için detaylı bir raporlama sürecine ihtiyacın varsa, hangi kurumun denetimi yaptığına ve hangi yönetmeliğe göre hareket ettiğine bağlı olarak süreç değişebilir.
DİĞER YARDIMCI STANDARTLAR . REFERANS AMAÇLIDIR.
0 Yorumlar
Teşekkür ederim