EN 12101-6, duman ve ısı kontrol sistemleri ile ilgili Avrupa standardıdır ve bu standardın alt başlıklarından biri olan Hava kanalları ile ilgili teknik özellikleri ve gereklilikleri tanımlar. Bu standart, özellikle yangın güvenliği alanında kullanılmak üzere tasarlanmış duman ve ısı tahliye sistemlerinin performans gerekliliklerini ve test yöntemlerini belirler.
Kapsamı
EN 12101-6, aşağıdaki alanlarda kullanılan duman ve ısı kontrol kanallarının tasarım, performans, malzeme ve test gereksinimlerini içerir:
- Duman Kontrol Kanalları: Yangın sırasında dumanın ve ısının bina içinden etkili bir şekilde tahliye edilmesi.
- Taze Hava Kanalları: Duman tahliyesine yardımcı olmak için taze hava sağlaması.
- Yangın Dayanımı: Kanalların yangına dayanıklılığı ve dumanın yayılmasını önleme kabiliyeti.
Temel Gereklilikler
- Yangın Dayanıklılığı: Kanalların belirli bir süre boyunca yüksek sıcaklık altında işlevini sürdürmesi gerekmektedir.
- Sızdırmazlık: Kanalların, dumanın kontrolsüz bir şekilde diğer alanlara yayılmasını engelleyecek şekilde sızdırmaz olması gerekir.
- Malzeme Performansı: Kullanılan malzemelerin yangına karşı dayanıklı olması ve toksik gazlar yaymaması gereklidir.
- Basınç Direnci: Kanalların, belirli bir yangın senaryosunda oluşabilecek basınç farklarına dayanabilmesi gerekir.
Kullanım Alanları
- Otoparklar: Duman tahliye ve egzoz sistemleri.
- Alışveriş Merkezleri: Yangın sırasında tahliye sistemlerinin verimli çalışması.
- Endüstriyel Binalar ve Depolar: Dumanın hızlı tahliyesi için uygun kanal sistemleri.
Test ve Sertifikasyon
Bu standart kapsamında üretilen duman ve ısı kontrol kanallarının, bağımsız bir test laboratuvarı tarafından yangın dayanıklılığı ve diğer performans kriterleri açısından test edilmesi ve sertifikalandırılması gerekir. Testlerde genellikle şu kriterler göz önüne alınır:
- Yangın sırasında ısıya dayanım süresi (ör. E30, E60, E120 gibi yangın dayanım süreleri).
- Dumanın ve ısının tahliye kapasitesi.
Eğer EN 12101-6 kapsamında bir sistem tasarlamayı veya kullanmayı planlıyorsanız, standarttaki detayları dikkate alarak uygun bir sistem tasarlamanız gerekecektir.
YANGIN SINIFLANDIRMA
Sistem Sınıfı A
- Kullanım Amacı: Kurtarma önlemleri ve yerinde koruma için kullanılır.
- Detaylı Açıklama: Bu sistemler, acil bir durumda, insanların bulundukları yerde korunması ve tehlikeden uzaklaştırılması için tasarlanmıştır. Örneğin, güvenli alanlara hava temin ederek insanların daha fazla zarar görmesini engeller. Daha çok küçük alanlarda veya belirli bir odada uygulanan sistemlerdir.
Sistem Sınıfı A: Genel Tanım
Sistem Sınıfı A, binanın tahliye edilmesinin gerekmediği,
ancak yangın sırasında insanların içeride güvenle kalmasını sağlamak
için tasarlanmış bir sistemdir. Bu sistem, özellikle belirli bir yangın
senaryosunda, bina sakinlerini korumak ve dumanın yayılmasını önlemek amacıyla hava
akışı ve basınç farkı yönetimi üzerine kuruludur.
Prensipler
- Tahliye
Gerekmediği Durumlar
Bu sistem, binanın tamamen tahliye edilmesini gerektirmeyen durumlar için tasarlanmıştır. Örneğin: - Yangın,
sadece belirli bir bölgede etkili oluyorsa.
- İnsanların
bulunduğu diğer bölgeler güvenli bir şekilde korunabiliyorsa.
- Yangından
Koruma
Sistem, dumanın yangın çıkış bölgelerinden diğer alanlara yayılmasını engeller. Bu, basınç farkları ve hava akışıyla sağlanır: - Yangın
alanında oluşan duman, koridorlara veya yangın merdivenlerine yayılmaz.
- Normal
koşullarda, bina kullanıcılarına yeterli güvenlik sağlanır.
- Kritik
Nokta: Kapılar
Görselde gösterildiği gibi: - Açık
kapılar: Hava akışının serbest olduğu durumlarda dumanın yayılımı
kontrol altına alınır.
- Kapalı
kapılar: Basınç farkları (örneğin, 50 Pa) sayesinde duman
sızması engellenir.
- Aynı
anda birden fazla kapının açık olması düşük bir ihtimaldir, bu nedenle
sistem kapalı kapılardan maksimum performans alacak şekilde
tasarlanmıştır.
Teknik Kriterler
- Hava Akışı
- Hava
akış hızı: 0,75 m/s
Açık bir kapıdan dumanın geçişini önleyecek şekilde düzenlenir. Bu, yangın sırasında insanların güvenliğini artırır ve dumanın kontrollü bir şekilde tahliye edilmesini sağlar. - Basınç Farkı
- Kapılar
kapalıyken, yangın bölgesi ile güvenli alanlar arasındaki basınç farkı: 50
Pa
Bu fark, dumanın yangın bölgesinden güvenli alanlara sızmasını önler.
Uygulama Alanları
Sistem Sınıfı A, genellikle aşağıdaki türden binalarda
kullanılır:
- Konutlar
Küçük apartmanlar veya güvenli tahliye gerektirmeyen konutlarda bu sistem tercih edilir. Özellikle yangının küçük bir alanda sınırlı kalmasının beklendiği senaryolarda uygundur. - Ofisler
Çalışanların yangın merdivenlerine veya güvenli odalara yönlendirilmesi gerektiği binalarda tercih edilir. Bu sistem, açık kapılarla dahi dumanın yayılmasını önlemek için idealdir. - Küçük
Ticari Binalar
Az sayıda çalışan veya müşteri bulunan mağazalar ve ofis binalarında, yangın sırasında güvenli bir alan oluşturmak için kullanılabilir. - Hastaneler
veya Özel Bakım Alanları
Tahliye edilemeyecek durumda olan kişilerin bulunduğu yerlerde (örneğin, yoğun bakım üniteleri), yangın etkisini lokalize ederek güvenlik sağlar.
Sistem Sınıfı B
- Kullanım Amacı: Kurtarma önlemleri ve yangınla mücadele için kullanılır.
- Detaylı Açıklama: Bu sınıftaki sistemler, hem insan kurtarma operasyonlarına hem de yangının söndürülmesine yardımcı olur. Yangınla mücadele ekiplerinin güvenli bir şekilde müdahale edebilmesi için ortamın duman ve ısıdan temizlenmesini sağlar. Genelde büyük binalarda, yangın söndürme operasyonlarına destek amacıyla tercih edilir.
Sistem Sınıfı B: Genel Tanım
Sistem Sınıfı B, yangınla mücadele ekiplerinin ve bina
sakinlerinin güvenliği için tasarlanmış, farklı basınç farkları ile duman
kontrolünü sağlayan bir sistemdir. Bu sistem, yangın sırasında dumanın itfaiye
merdivenleri, kaçış yolları ve tahliye alanlarına yayılmasını önlemek için
kullanılır. Aynı zamanda yangına müdahale eden ekiplerin güvenliğini artırmayı
hedefler.
Prensipler
- Dumanın
Tahliye Alanlarına Yayılmasını Önleme
Sistem, yangın sırasında dumanın önceden belirlenmiş güvenli alanlara yayılmasını minimuma indirir. Bunun için: - Basınç
farkı yaratılarak, yangın bölgesinden güvenli alanlara doğru hava akışı
kontrol edilir.
- Yangına
müdahale eden ekipler için dumanın olmadığı güvenli bir ortam
oluşturulur.
- Yangınla
Mücadele Ekiplerinin Çalışmalarını Kolaylaştırma
Yangınla mücadele sırasında, yangın odası ile güvenli alanlar arasındaki kapılar açılabilir. Basınç farkı sayesinde dumanın bu kapılardan diğer alanlara geçmesi engellenir.
Teknik Kriterler
- Hava Akışı
- Yangın
sırasında kapı açıkken, hava akış hızı 2,0 m/s olarak sağlanır.
Bu, dumanın yangın alanından kaçış yollarına yayılmasını önler. - Basınç Farkı
- Tüm
kapılar kapalıyken: Yangın alanı ile güvenli alanlar arasında basınç
farkı 50 Pa olarak sağlanır.
- Bazı
kapılar açıkken: Basınç farkı 45 Pa olarak korunur.
Bu farklar, dumanın kontrollü bir şekilde belirli alanlarda tutulmasını ve yangın merdivenlerinin dumanla dolmamasını sağlar.
Uygulama Alanları
Sistem Sınıfı B, özellikle yüksek duman yükü olan ve
yangınla mücadele ekiplerinin etkili çalışmasını gerektiren binalarda
uygulanır:
- Yüksek
Katlı Binalar
- Yangın
merdivenlerinin dumanla dolmasını önlemek için bu sistem gereklidir.
- Örneğin,
gökdelenlerde veya büyük ofis binalarında yangınla mücadele ve tahliye
süreçlerini güvence altına almak için kullanılır.
- Endüstriyel
Alanlar ve Depolar
- Büyük
yangın riskine sahip fabrikalar ve depolarda, yangınla mücadele
ekiplerinin çalışmasını kolaylaştırır.
- Alışveriş
Merkezleri ve Ticari Yapılar
- Yangın
sırasında hem müşterilerin tahliye edilmesi hem de yangına müdahale
edilmesi için uygundur.
- Hastaneler
ve Bakım Evleri
- Hastaların
tahliyesi uzun sürebileceği için yangın merdivenlerini dumanın etkisinden
korur.
- Otoparklar
- Araç
yangınları sırasında duman kontrolünü sağlar ve tahliyeyi kolaylaştırır.
Avantajlar
- Güvenli
Tahliye: Dumanın kaçış yollarına ve tahliye alanlarına yayılmasını önler.
- Yangına
Müdahale: İtfaiye ekiplerinin yangına güvenli bir şekilde müdahale
etmesini sağlar.
- Esneklik:
Kapıların açık olduğu durumlarda bile dumanın yayılmasını minimuma
indirir.
Sonuç
Sistem Sınıfı B, yangın sırasında hem tahliye hem de
yangınla mücadele süreçlerini desteklemek için etkili bir çözümdür. Hava akışı
ve basınç farkları gibi teknik detaylar sayesinde dumanın kontrollü bir şekilde
tahliye edilmesi sağlanır. Bu sistem, özellikle yüksek riskli binalarda yangın
güvenliğini artırmak için ideal bir çözümdür.
- Yangınla mücadele merdivenleri
- İtfaiye için ön odalar
- Açık kapı
- Kapalı kapı
- Hava çıkış açıklıkları
- Açık kapı (İtfaiye için ön odalar)
- Kapalı kapı (İtfaiye için ön odalar)
- İtfaiye asansörü kuyusundan gelen hava akışı
Sistem Sınıfı C
- Kullanım Amacı: Kurtarma önlemleri sırasında eş zamanlı tahliye için kullanılır.
- Detaylı Açıklama: Bu sistemler, insanların bir yandan güvenli bir şekilde tahliye edilmesini sağlarken, diğer yandan kurtarma operasyonlarını destekler. Yoğun nüfuslu bölgelerde (örneğin, alışveriş merkezleri veya stadyumlar gibi) hızlı tahliyeyi kolaylaştırır ve dumanı kontrollü bir şekilde tahliye eder.
Sistem Sınıfı C: Ayrıntılı Açıklama
Sistem Sınıfı C, binadaki tüm kullanıcıların aynı
anda tahliye edilmesi gerektiği senaryolar için tasarlanmıştır. Özellikle
kalabalık binalarda, yangın sırasında duman kontrolünü sağlamak ve güvenli
tahliye alanları oluşturmak için kullanılır. Sistem, hem basınç farkı hem de
hava akışı prensipleri ile çalışır. İşte detaylı bir açıklama:
Prensipler ve Çalışma Mekanizması
- Eş
Zamanlı Tahliye
- Bu
sistemin temel varsayımı, yangın sırasında tüm bina kullanıcılarının aynı
anda tahliye edilmesidir.
- Yangın
merdivenlerinin ve kaçış yollarının dumanla kirlenmesi minimum düzeyde
tutulur, böylece kullanıcılar güvenle tahliye edilir.
- Hafif
Duman Girişine İzin
- Yangının
ilk aşamalarında, kaçış merdivenlerine hafif miktarda duman girişi
olmasına izin verilir. Ancak bu durum kontrol altındadır ve
basınçlandırma sistemi devreye girerek dumanı dışarı atar.
- Dumanın
Uzaklaştırılması
- Sistem,
basınçlandırma yardımıyla temiz hava akışı sağlar ve kaçış yollarındaki
dumanı hızla uzaklaştırır.
- Bu,
yangın sırasında oluşabilecek panik durumlarını en aza indirir.
- Kullanıcı
Davranışı
- Kullanıcıların
tahliye sırasında bilinçli, sakin ve dikkatli bir şekilde hareket etmesi
varsayılır. Bu, tahliye süresinin kısa tutulmasını ve kullanıcıların
güvenli bir şekilde dışarı çıkmasını sağlar.
Teknik Detaylar
- Hava Akışı
- Hava
akış hızı: 0,75 m/s
Bu hız, tahliye sırasında açık kapılardan dumanın yayılmasını önleyecek şekilde düzenlenmiştir. Yeterli hava akışı sayesinde dumanın kaçış merdivenlerine girişi engellenir. - Basınç Farkı
- Kapılar
açıkken: Basınç farkı 10 Pa
Açık kapılar arasındaki düşük basınç farkı, dumanın geçişini kontrol altında tutar. - Kapılar
kapalıyken: Basınç farkı 50 Pa
Kapalı kapılarda yüksek basınç farkı, yangın bölgesindeki dumanın tamamen tahliye edilmesini sağlar. - Tahliye
Süresi
- Sistem,
tahliye süresinin minimum seviyede tutulmasını sağlar. Bu, kullanıcıların
kaçış yollarında daha az süre geçirmesi anlamına gelir.
Uygulama Alanları
Sistem Sınıfı C, özellikle eş zamanlı tahliye
gerektiren yoğun insan trafiğine sahip binalar için uygundur. Örnekler:
- Alışveriş
Merkezleri
- Kalabalık
bir ortamda tüm kullanıcıların güvenli bir şekilde tahliye edilmesi
sağlanır.
- Dumanın
mağazalara ve merdiven boşluklarına yayılması önlenir.
- Okullar
ve Üniversiteler
- Öğrencilerin
hızlı bir şekilde tahliye edilmesi gereken senaryolarda bu sistem tercih
edilir.
- Eğitim
kurumlarında yangın sırasında oluşabilecek panik, duman kontrolüyle
azaltılır.
- Sinema
ve Tiyatro Salonları
- Büyük
kalabalıkların bulunduğu bu tür mekanlarda, duman tahliyesi ve güvenli
tahliye için uygundur.
- Otel
ve Misafirhaneler
- Otellerde
aynı anda çok sayıda kişinin tahliye edilmesi gerektiğinde bu sistem
etkin şekilde çalışır.
- Konferans
Salonları ve Toplantı Merkezleri
- Konferansların
düzenlendiği büyük mekanlarda, yangın sırasında güvenli tahliye sağlamak
için kullanılır.
Avantajlar
- Hızlı
Tahliye: Sistem, tahliye sürelerini minimuma indirerek kullanıcı
güvenliğini artırır.
- Duman
Kontrolü: Hava akışı ve basınç farkı sayesinde duman, yangın
bölgesinde tutulur ve tahliye yolları temiz tutulur.
- Esnek
Kullanım: Farklı bina tipleri için uyarlanabilir. Hem küçük hem de
büyük yapılar için uygun bir sistemdir.
Sonuç
Sistem Sınıfı C, yangın sırasında binadaki herkesin eş
zamanlı olarak tahliye edilmesini gerektiren senaryolarda etkili bir
çözümdür. Basınç farkı ve hava akışı mekanizmaları sayesinde duman kontrolü
sağlanır, tahliye yolları temiz tutulur ve kullanıcıların güvenliği garanti
edilir. Bu sistem, özellikle yoğun insan trafiğine sahip binalar için ideal bir
yangın güvenliği çözümüdür.
- Açık kapı
- Kapalı kapı
- Hava çıkış açıklıkları
*Görsel, ön odaları içerebilir.
Sistem Sınıfı D
- Kullanım Amacı: Uyuyan kişilerin bulunduğu alanlarda kurtarma önlemleri için kullanılır.
- Detaylı Açıklama: Uyuyan insanların bulunduğu otel, yurt, hastane gibi yerlerde, yangın durumunda onları korumak ve uyandırmak için tasarlanmıştır. Bu sistemler, yangın sırasında duman ve ısının yayılmasını kontrol altında tutarak güvenli alanlar oluşturur ve uykuda olan kişilerin zarar görmesini önler.
Sistem Sınıfı D: Ayrıntılı Açıklama
Sistem Sınıfı D, özellikle uyuyan ya da hareket
kabiliyeti sınırlı kişilerin bulunduğu binalar için tasarlanmıştır. Bu
sistem, kullanıcıların yangın sırasında güvenli alanlara ulaşmalarını sağlamak
için duman kontrolü ve tahliye desteği sağlar. Tahliye süresi diğer sistemlere
göre daha uzun olabilir, çünkü bina sakinleri ya yardıma ihtiyaç duyar ya da
hızlı hareket edemeyecek durumdadır.
Prensipler ve Çalışma Mekanizması
- Hedef
Grup
- Uyuyan,
fiziksel engelli veya binaya yabancı kişiler için tasarlanmıştır.
- Kullanıcılar
oteller, yurtlar, hastaneler, yaşlı bakımevleri ve benzeri yerlerde
bulunabilir.
- Bu
kişilerin tahliye süresi daha uzun olduğu için, sistem güvenli bir
tahliye sağlamak amacıyla özel olarak düzenlenmiştir.
- Güvenli
Alanlara Geçiş
- Kullanıcıların
güvenli alanlara veya tahliye noktalarına ulaşması önceliklidir.
- Sistem,
basınç farkı ve hava akışı kullanarak dumanın bu alanlara girmesini
engeller.
- Uzun
Süreli Koruma
- Sistem,
uzun süreli bir tahliyeyi destekleyecek şekilde tasarlanmıştır.
- Yangın
sırasında dumanın etkisi kontrol altına alınır ve tahliye süresince temiz
hava akışı sağlanır.
Teknik Detaylar
- Hava Akışı
- Hava
akış hızı: 0,75 m/s
Bu hız, açık kapılardan duman girişini önlemek için idealdir. Yangın sırasında kaçış yollarına dumanın geçişini engeller. - Basınç Farkı
- Kapılar
açıkken: Basınç farkı 10 Pa
Açık kapılar arasında düşük basınç farkı, dumanın geçişini sınırlı tutar. - Kapılar
kapalıyken: Basınç farkı 50 Pa
Kapalı kapılarda yüksek basınç farkı, yangın bölgesinden güvenli alanlara duman girişini tamamen engeller. - Tahliye
Süresi
- Tahliye
süresi, uyuyan veya fiziksel engeli olan kişiler nedeniyle daha uzun
olabilir. Sistem, bu süre boyunca güvenli alanların korunmasını sağlar.
Uygulama Alanları
Sistem Sınıfı D, genellikle hareket kabiliyeti sınırlı
kişilerin bulunduğu ve tahliyenin yavaş gerçekleştiği binalarda kullanılır:
- Oteller
ve Pansiyonlar
- Uyuyan
misafirlerin yangın sırasında güvenli bir şekilde tahliye edilmesini
sağlar.
- Tahliye
süresi, misafirlerin fiziksel durumu ve bilinç seviyesi nedeniyle
uzayabilir.
- Hastaneler
ve Bakımevleri
- Fiziksel
engelli, yaşlı veya hasta kişilerin bulunduğu bu tür binalarda, güvenli
alanlara duman girişini engellemek için idealdir.
- Hem
hastaların hem de bakım personelinin güvenliği için uzun süreli bir
koruma sağlar.
- Yurtlar
- Öğrencilerin
tahliye edilmesi gereken durumlarda, basınç farkı ve hava akışıyla
güvenli tahliye yolları oluşturur.
- Konferans
ve Eğitim Merkezleri
- Yabancı
kişilerin bulunduğu binalarda, kullanıcıların tahliye sırasında yönlerini
kolayca bulmalarını sağlar.
Avantajlar
- Hareket
Kabiliyeti Sınırlı Kişiler İçin Uygun: Uyuyan veya fiziksel engelli
kişilerin güvenliğini sağlar.
- Uzun
Süreli Duman Kontrolü: Tahliye süresi boyunca güvenli alanların
korunmasını sağlar.
- Esnek
Kullanım: Otellerden hastanelere kadar farklı bina tiplerinde
uygulanabilir.
- Tahliye
Desteği: Yabancı ya da binaya aşina olmayan kullanıcıların tahliye
sürecini kolaylaştırır.
Sonuç
Sistem Sınıfı D, uyuyan, fiziksel engelli veya binaya
yabancı kişilerin güvenliğini sağlamak için tasarlanmıştır. Bu sistem, basınç
farkı ve hava akışı gibi teknik yöntemlerle duman kontrolü yaparak tahliye
yollarını temiz tutar. Uzun süren tahliyelerde etkili bir koruma sağlar ve
özellikle otel, hastane ve yurt gibi binalar için ideal bir çözüm sunar.
- Açık kapı
- Kapalı kapı
- Hava çıkış açıklıkları
*Görsel, ön odaları içerebilir.
Sistem Sınıfı E
- Kullanım Amacı: Aşamalarla yapılan tahliyeler için kullanılır.
- Detaylı Açıklama: Tahliye işlemlerinin bölgesel olarak aşamalı şekilde gerçekleştirildiği senaryolarda kullanılır. Örneğin, bir binada öncelikle yangına en yakın bölgedeki insanlar tahliye edilir, ardından diğer bölgeler. Bu sistemler, dumanın ve ısının tahliye sırasına göre yönetilmesine yardımcı olur. Genelde çok katlı veya karmaşık yapıdaki binalar için uygundur.
Sistem Sınıfı E: Ayrıntılı Açıklama
Sistem Sınıfı E, aşamalı tahliye gereken
binalar için tasarlanmış bir sistemdir. Bu sistem, yangın sırasında binanın
belirli bölümlerinin sırayla tahliye edilmesini sağlayarak tahliye sürecini
düzenler. Aşamalı tahliye, genellikle büyük binalarda veya yangının hızlı bir
şekilde yayıldığı durumlarda kullanılır. Sistem, dumanın kontrollü bir şekilde
yönetilmesi ve güvenli kaçış yollarının korunması amacıyla çalışır.
Prensipler ve Çalışma Mekanizması
- Aşamalı
Tahliye
- Bina,
yangının etkisine göre bölgelere ayrılır ve bu bölgeler sırayla tahliye
edilir.
- Öncelikli
tahliye, yangına en yakın alanlarda başlar, ardından diğer bölgelere
geçilir.
- Bu
süreç, dumanın yayılmasını kontrol etmek ve kaçış yollarını güvenli
tutmak için basınç farkı ve hava akışı kullanılarak desteklenir.
- Yoğun
Duman ve Sıcak Gazlarla Mücadele
- Yangının
etkileri, tahliye sürecini zorlaştırabilir. Bu sistem, yoğun duman
ve sıcak gazların güvenli alanlara yayılmasını önler.
- Yangın
bölgesinden uzaklaştırılan duman, koridorlar ve yangın merdivenleri gibi
kaçış yollarına ulaşmadan kontrol altına alınır.
- Güvenli
Merdivenlerin Korunması
- Sistem,
yangın merdivenlerini tamamen duman geçirmez bir durumda tutar.
- Bu
sayede tahliye sırasında kullanıcıların güvenliği sağlanır.
Teknik Detaylar
- Hava
Akışı
- Hava
akış hızı: 0,75 m/s
Bu hız, açık kapılardan duman girişini önlemek için yeterlidir. Tahliye sırasında dumanın güvenli alanlara yayılmasını engeller. - Basınç
Farkı
- Kapılar
açıkken: Basınç farkı 10 Pa
Açık kapılarda dumanın geçişini sınırlamak için düşük bir basınç farkı oluşturulur. - Kapılar
kapalıyken: Basınç farkı 50 Pa
Kapalı kapılarda yüksek basınç farkı, dumanın yangın alanında tutulmasını sağlar. - Tahliye
Süresi
- Aşamalı
tahliyede, tahliye süresi daha uzun olabilir. Sistem, bu süre boyunca
duman kontrolünü ve güvenli alanların korunmasını sağlar.
Uygulama Alanları
Sistem Sınıfı E, özellikle büyük ve karmaşık yapıların
yangın güvenliği için uygundur. Aşağıdaki tür binalarda sıkça kullanılır:
- Hastaneler
- Hasta
ve personelin güvenli tahliyesi için, öncelikle yangına yakın bölgeler
tahliye edilir. Diğer bölümler, tahliye sırasını beklerken korunur.
- Alışveriş
Merkezleri
- Aşamalı
tahliye, müşterilerin düzenli bir şekilde binayı terk etmesini sağlar.
Yoğun dumanın merdivenlere veya koridorlara yayılması engellenir.
- Ofis
Binaları
- Çok
katlı ofislerde, çalışanların sırayla tahliye edilmesi gerekir. Sistem,
güvenli alanların korunmasını sağlar ve panik durumlarını önler.
- Endüstriyel
Tesisler
- Yangın
tehlikesinin yüksek olduğu fabrikalarda, çalışanların güvenli alanlara
taşınması için kullanılır.
- Oteller
- Yoğun
sezonlarda dolu olan otellerde, müşteriler kat kat tahliye edilir.
Yangına uzak bölümlerde kalan kişiler güvenli alanlarda bekleyebilir.
Avantajlar
- Kontrollü
Tahliye: Tahliye süreci aşamalı olarak düzenlendiği için panik en aza
indirilir.
- Güvenli
Kaçış Yolları: Yangın merdivenleri ve koridorlar temiz tutulur.
- Duman
Kontrolü: Basınç farkı ve hava akışı sayesinde dumanın yayılması
önlenir.
- Esnek
Uygulama: Büyük ve karmaşık yapılar için ideal bir çözümdür.
Sonuç
Sistem Sınıfı E, aşamalı tahliye gereken durumlarda
etkili bir yangın güvenliği çözümüdür. Yoğun duman ve sıcak gazların kontrol
altına alınmasını sağlayarak kullanıcıların güvenliğini artırır. Bu sistem,
özellikle büyük ölçekli binalarda, karmaşık tahliye senaryolarında ve uzun
süren tahliyelerde kullanılır. Duman kontrolü ve tahliye yönetimi sayesinde
yangın sırasında maksimum güvenlik sağlar.
*Görsel, ön odaları içerebilir.
Sistem Sınıfı F
- Kullanım Amacı: Yangınla mücadele ve kurtarma önlemleri için kullanılır.
- Detaylı Açıklama: Bu sınıfta, yangınla mücadele önceliklidir ancak aynı zamanda kurtarma operasyonlarını da destekler. Yangın söndürme ekiplerinin etkin çalışması için tasarlanmıştır. Büyük yangın riskine sahip endüstriyel tesisler, depolar veya geniş alanlı binalarda kullanılır.
Sistem Sınıfı F: Ayrıntılı Açıklama
Sistem Sınıfı F, yangın sırasında duman zehirlenmesi riskini minimuma indirmek için tasarlanmıştır. Bu sistem, hem tahliye sırasında hem de yangınla mücadele sürecinde, yangın merdivenleri ve asansör boşluklarının tamamen duman geçirmez olmasını sağlar. Yangınla mücadele ekiplerinin güvenli bir şekilde çalışabilmesi için özel olarak geliştirilmiştir.
Prensipler ve Çalışma Mekanizması
Yangınla Mücadele Ekiplerinin Güvenliği
- Yangına müdahale sırasında, ekiplerin güvenli bir ortamda çalışabilmesi sağlanır. Bu, özellikle duman zehirlenmesi riskini azaltmak için önemlidir.
- Yangın odası ile yangın merdiveni arasındaki kapılar açıkken bile, dumanın diğer alanlara yayılması önlenir.
Tahliye Güvenliği
- Sistem, yangın merdivenlerini, asansör boşluklarını ve tahliye alanlarını duman geçirmez hale getirir.
- Kullanıcıların ve ekiplerin tahliye yollarını güvenli bir şekilde kullanmasını sağlar.
Duman ve Basınç Kontrolü
- Basınçlandırma sistemi, yangın bölgesi ile güvenli alanlar arasında sürekli bir basınç farkı oluşturarak duman girişini engeller.
- Eğer duman, giriş bölgesine ulaşırsa bile, bu dumanın yangın merdivenlerine ya da asansör boşluklarına sızması önlenir.
Teknik Detaylar
Hava Akışı ve Basınç Farkı
- Hava akış hızı: Sistem, yangın sırasında dumanın girişini önleyecek kadar güçlü bir hava akışı sağlar.
- Kapalı Kapılarda Basınç Farkı: 50 Pa
Kapılar kapalıyken, yangın bölgesindeki dumanın güvenli alanlara yayılmasını tamamen engeller. - Açık Kapılarda Basınç Farkı: 0 Pa
Yangın odası ile merdivenler arasında basınç dengesi, yangın sırasında dumanın diğer alanlara geçmesini engeller.
Duman Tahliye Mekanizmaları
- Havalandırma Çıkışları: Duman, yangın alanından dışarı doğru yönlendirilir.
- Aşırı Basınç Kapağı: Asansör boşluğu gibi alanlarda aşırı basıncı dengelemek için kullanılır.
Yapısal Koruma
- Sistem, hem yangın merdivenlerini hem de asansör boşluklarını duman geçirmez şekilde tasarlar.
- Giriş bölgesine duman ulaşsa bile, bu dumanın diğer alanlara geçmesine izin verilmez.
Uygulama Alanları
Sistem Sınıfı F, özellikle yangın riski yüksek olan ve hem tahliye hem de yangınla mücadele gerektiren binalarda kullanılır:
Hastaneler
- Hareket kabiliyeti sınırlı hastaların güvenliği için tahliye sırasında koridorlar ve merdivenler duman geçirmez tutulur.
Yüksek Katlı Binalar
- Gökdelenler veya çok katlı ofis binalarında, hem tahliye hem de yangınla mücadele için kritik öneme sahiptir.
Alışveriş Merkezleri
- Kalabalık bir ortamda tahliye sırasında dumanın kaçış yollarına yayılması önlenir.
Endüstriyel Alanlar
- Fabrikalar ve depolar gibi yangın riski yüksek tesislerde, hem çalışanların hem de ekiplerin güvenliği sağlanır.
Oteller
- Otel müşterilerinin tahliyesi sırasında güvenli bir ortam oluşturulur.
Avantajlar
- Duman Kontrolü: Yangın merdivenleri ve asansör boşluklarının duman geçirmez şekilde korunmasını sağlar.
- Yangınla Mücadele Kolaylığı: Ekiplerin güvenli bir ortamda yangına müdahale etmesini mümkün kılar.
- Tahliye Güvenliği: Kullanıcıların güvenli bir şekilde tahliye edilmesine olanak tanır.
- Esnek Uygulama: Farklı bina tiplerinde kullanılabilir.
Sonuç
Sistem Sınıfı F, hem tahliye sırasında hem de yangınla mücadelede maksimum güvenlik sağlayan bir çözümdür. Yangın merdivenleri ve asansör boşluklarını tamamen duman geçirmez hale getirir. Bu özellik, yangın sırasında duman zehirlenmesi riskini minimuma indirerek hem bina sakinlerinin hem de yangına müdahale ekiplerinin güvenliğini sağlar. Bu sistem, özellikle büyük ve karmaşık yapılar için kritik öneme sahiptir.
- Merdiven boşluğu
- Ön oda
- Yangın alanı
- Temiz hava girişi
- Kapıların veya benzer yapıların aralıkları
- Binadan dışarıya hava çıkış açıklıkları
- Dışarıya hava çıkışı için aşırı basınç klapesi
- Yangın alanı
- Asansör ön odası
- Asansör kabini
1. Konutlar ve Apartmanlar (Küçük ve Büyük Çaplı Yaşam Alanları)
Konutlar genelde yüksek yangın riskine sahip değildir, ancak duman ve ısı kontrolü hayati öneme sahiptir. Sınıf D ve Sınıf E, özellikle konutlar için uygundur:
- Sınıf D: Uyuyan kişilerin bulunduğu ortamlarda dumanın yayılmasını önler ve tahliye sırasında güvenli alanlar oluşturur. Apartmanlar veya rezidanslar gibi yoğun nüfuslu yaşam alanlarında kullanılır.
- Sınıf E: Aşamalarla yapılan tahliyeler için idealdir. Büyük apartman komplekslerinde tahliye sırasına göre kontrol sağlayarak duman ve ısının yönetimini mümkün kılar.
Konutlarda bu sistemlerin uygulanması, özellikle yüksek katlı binalarda, yangının bir kattaki etkisini sınırlı tutmak ve diğer katların tahliye edilebilmesini sağlamak açısından kritik öneme sahiptir.
2. Hastaneler ve Sağlık Tesisleri
Hastaneler, yangın durumunda özel dikkat gerektiren binalardır. İçerisindeki hastaların hareket kabiliyeti sınırlı olabileceğinden, duman ve yangın kontrolü son derece önemlidir. Sınıf D sistemleri, bu gibi senaryolar için uygundur:
- Sınıf D: Uyuyan veya hareket kabiliyeti olmayan kişilerin olduğu alanlarda güvenli ortam sağlar. Özellikle yoğun bakım üniteleri ve hasta odaları gibi yerlerde, duman yayılımını engelleyerek tahliye sürecini kolaylaştırır.
- Sınıf E: Aşamalı tahliye stratejileri uygulanabilir. Örneğin, öncelikle yangına en yakın bölge tahliye edilir ve ardından diğer katlar.
Bu sistemler, tahliye edilemeyen hastaların güvenli bölgelerde tutulmasına ve yangınla mücadele ekiplerinin güvenle çalışmasına olanak tanır.
3. Alışveriş Merkezleri ve Ticari Binalar
Alışveriş merkezleri, büyük insan topluluklarını barındırdığı ve çok sayıda mağazayı içerdiği için duman ve yangın kontrolü açısından özel çözümler gerektirir. Sınıf C ve Sınıf E, bu tür yapılarda yaygın olarak kullanılır:
- Sınıf C: Aynı anda tahliye ve kurtarma operasyonlarına izin verir. Bu, alışveriş merkezlerinde aynı anda hem insanların tahliye edilmesi hem de yangınla mücadele ekiplerinin çalışması için idealdir.
- Sınıf E: Aşamalı tahliye sağlar. Yangına en yakın mağazalardan başlayarak, alışveriş merkezindeki farklı alanların kontrollü şekilde tahliye edilmesine olanak tanır.
Özellikle sinema salonları veya restoranların bulunduğu alanlarda duman kontrolünün iyi yönetilmesi, hem müşteri güvenliği hem de iş yerlerinin korunması için önemlidir.
4. Otoparklar
Otoparklar, hem araç egzoz gazları hem de yangın riskine karşı etkili bir duman tahliye sistemine ihtiyaç duyar. Bu tür alanlarda genellikle Sınıf B ve Sınıf F sistemleri tercih edilir:
- Sınıf B: Yangınla mücadele ve duman kontrolü sağlayarak araç yangınlarının yayılmasını önler. Yangın söndürme ekiplerinin hızlı müdahalesine olanak tanır.
- Sınıf F: Hem yangınla mücadele hem de kurtarma operasyonlarını destekler. Büyük otoparklarda bu sınıf, araç yangınlarının kontrol altına alınması ve araç sahiplerinin tahliyesi için kullanılır.
Jet fanlar ve duman tahliye kanalları, bu sistemlerin otoparklarda uygulanmasında önemli bir rol oynar.
5. Endüstriyel Tesisler ve Depolar
Endüstriyel tesisler, geniş alanları ve genellikle yüksek yangın yüküne sahip olmaları nedeniyle özel çözümler gerektirir. Sınıf B, Sınıf C ve Sınıf F sistemleri bu alanlarda kullanılır:
- Sınıf B: Yangınla mücadelede etkili bir duman tahliyesi sağlar ve yangının kontrol altına alınmasına yardımcı olur.
- Sınıf C: Tahliye ve yangınla mücadeleyi aynı anda mümkün kılar, özellikle yoğun çalışan personelin olduğu fabrikalarda uygundur.
- Sınıf F: Büyük yangın riskine sahip depolarda, hem çalışanların güvenliği hem de malzeme kaybının önlenmesi için kullanılır.
Bu tür sistemler, endüstriyel alanlarda yangın etkisinin sınırlı tutulmasına ve operasyonların kısa sürede yeniden başlamasına olanak tanır.
6. Eğitim Tesisleri (Okullar ve Üniversiteler)
Okullar, çocukların güvenliğinin öncelikli olduğu yapılardır. Sınıf C ve Sınıf E, bu tür binalar için uygundur:
- Sınıf C: Aynı anda tahliye ve kurtarma operasyonları sağlar. Yangın durumunda öğrencilerin güvenli bir şekilde tahliyesi sağlanırken, itfaiyenin müdahalesi kolaylaştırılır.
- Sınıf E: Aşamalı tahliye ile kalabalık okullarda düzenli ve paniksiz bir tahliye süreci oluşturur.
Bu sistemler, özellikle laboratuvar gibi yangın riski yüksek alanların olduğu binalarda tercih edilir.
7. Oteller ve Misafirhaneler
Otellerde yangın anında uyuyan misafirlerin güvenliğini sağlamak birinci önceliktir. Bu nedenle Sınıf D ve Sınıf E sistemleri yaygın olarak kullanılır:
- Sınıf D: Uyuyan misafirlerin güvenliği için dumanın yayılmasını engeller ve yangın durumunda güvenli alanlar oluşturur.
- Sınıf E: Aşamalı tahliye ile otel misafirlerinin düzenli bir şekilde tahliye edilmesine yardımcı olur.
Bu sistemler, hem misafirlerin hem de otel personelinin can güvenliğini artırır.
8. Karma Kullanımlı Binalar (Rezidans + Ticaret)
Karma kullanımlı binalar, farklı kullanım alanlarının bir arada bulunmasından dolayı özel bir yaklaşım gerektirir. Sınıf C, Sınıf E ve Sınıf F, bu tür binalarda uygundur:
- Sınıf C: Aynı anda tahliye ve yangınla mücadele için ideal bir çözüm sunar.
- Sınıf E: Tahliye işlemini aşamalı şekilde yönetir.
- Sınıf F: Yangınla mücadele öncelikli alanlarda kullanılır.
Bu binalarda, farklı alanların (örneğin, alışveriş alanları ve konutlar) duman kontrol ihtiyaçları ayrı ayrı ele alınır.
0 Yorumlar
Teşekkür ederim